Ἑλληνικά   English  
Title
Ἐπιλογὴ γραμματοσειρᾶς:

(Οἱ γραμματοσειρὲς πρέπει νὰ εἶναι ἤδη ἐγκατεστημένες στὸ σύστημά σας γιὰ νὰ τὶς χρησιμοποιήσει ὁ ἱστοπλοηγός σας.)
Ἐπιλεγμένη γραμματοσειρά: Palatino Linotype
Τύπος ἱστοπλοηγοῦ: claudebot

Οἱ κίνδυνοι τῆς ἀνάγνωσης

[τῆς Σοφίας Σκοπετέα, περιοδικὸ Ἐποπτεία, τεῦχος 50, Ὀκτώβριος 1980, σελ. 738.]

«Ἑλικόπτερο τραυμάτισε σοβαρὰ κηπουρὸ ἐφοπλιστή» διάβασα τὶς προάλλες σὲ πρωινὴ ἐφημερίδα. Ἔτσι τουλάχιστον ἐρμήνεψα κατὰ τὴν ἀνάγνωση ἐκεῖνα τὰ περίεργα σημάδια ποὺ ἧταν τοποθετημένα πάνω στὴ συλλαβὴ «κο» τῆς πρώτης λέξης, «μα» τῆς δεύτερης καὶ συνεχίζοντας «ρα», «ρο» καὶ «στη». (Δὲν τὰ ἀναμεταδίδω διότι δὲν κατάφερα οὔτε νὰ τὰ συνηθίσω οὔτε καὶ τὰ διδάχτηκα ποτὲ μαζὶ μὲ τὰ ὑπόλοιπα στοιχεῖα τῆς γραφῆς οὔτε στὸ δημόσιο μὰ μήτε καὶ σὲ κανένα κρυφὸ σχολεῖο).

Ὁ νοῦς μου περιπλανιέται σὲ σκέψεις ἑλικοειδεῖς περὶ τῆς ματαιότητος τῶν ἐγκοσμίων, τοῦ ἀδήλου τῆς μοίρας κλπ., τῆς γενικῆς ἀνασφάλειας.

Δηλαδὴ πῶς συνέβη ὁ πλούσιος ἐφοπλιστὴς νὰ καταντήσει κητουρός. Ἄραγε οἱ περιστάσεις (πτώχευση π.χ.) εἴτε καμιὰ ἐσωτερικὴ ἀπόφαση. Δὲς ὅμως πὼς οὔτε καὶ στὴ νέα του θέση στάθηκε ἀσφαλής. (Ἂν φτάνει ποτὲ μία τυχαία σου ἀπόφαση νὰ ματαιώσει τὰ σχέδια τῆς μοίρας). ᾽Εκτὸς πάλι κι ἂν ἦταν κηπουρὸς ἐκ περιτροπῆς. Ἂν ἤτανε ἂς ποῦμε ἐρασιτέχνης, ἂν εἶχε συνάψει καμιὰ συμφωνία ν᾿ ἀλλάξει ρόλους μὲ τὸν πραγματικὸ κηπουρό, παραπλανώντας τὸ μοιραῖο μ᾿ αὐτή του τὴ μεταμφίεση.

Τὴν ὑπόθεση τὴν σκέφτηκα ἐξαντλητικά. Ὥσπου ἐπιστρέφοντας στὸ ἴδιο ἄρθρο τῆς ἐφημερίδας τυχαῖα καὶ ξαναδιαβάζοντας τὸ βράδι ξαφνικὰ ἀντιλαμβάνομαι πὼς πρόκειται ἁπλούστατα περὶ δύο προσώπων.

Μία περισπωμένη ἀπὸ τὰ σημάδια ἐκεῖνα ποὺ οἱ πάντες θέλουν νὰ μὲ πείσουν εἶναι ἄχρηστα καὶ ὀπισθοδρομικὰ καθὼς δὲν τὰ γνώριζε ἡ Ἀρχαιότης ποσῶς καὶ σύσσωμη ἡ προοδευτικὴ διανόηση δὲν τὰ ἀναγνωρίζει σήμερα) θὰ ἔδινε ὅλη τὴ διαφορὰ τῆς σχέσεως ἀμέσως. Λοιπὸν κηπουρὸ ἐφοπλιστῆ. Ἡ lectio difficilior τῆς ὀξείας ὑποχωρεῖ μπρὸς στὴ στυγνὴ πραγματικότητα. Γκρεμίζεται ἀστραπιαῖα καὶ ἐκκωφαντικά ἡ ἀλληλουχία τῶν συνειρμῶν μιᾶς ὁλόκληρης μέρας.

Δὲν ἄλλαξε λοιπὸν συνήθειες ὁ κόσμος. Ἡ ἐπανάσταση μετὰ τὶς μοιραῖες καθυστερήσεις φαίνεται πὼς δὲν θά ᾿ρθει πιά. Οἱ ἱεραρχίες τοῦ παρόντος κοινωνικοῦ συστήματος παραμένουν καὶ ἐμμένουν ἀναλλοίωτες. Οἱ ἀδύνατοι βορὰ τῶν ἰσχυρῶν ὅπως ἀπὸ καταβολῆς κόσμου. Καθὼς κι ἐμεῖς ἀσφαλῶς πλέον θύματα τῶν ἀναμορφωτῶν τῆς γλώσσας — πρᾶγμα ποὺ πάντως φαίνεται ἕνα καλὸ θὰ συναποκομίσει, θέτοντας σὲ ζωηρότατη κίνηση τὴν φαντασία μας κάθε φορὰ ποὺ διαβάζουμε, καθὼς τίποτε δὲν θὰ εἶναι αὐτονόητο πλέον, συμφωνότατα καὶ μὲ τὶς ἐπιταγὲς τῆς ποιητικῆς· καταδικάζοντας ἀπὸ τὴν ἄλλη μεριὰ στὴ σιωπὴ τὰ γραφόμενά μας ἀφοῦ μᾶς ἀφαιρεῖ τοὺς τόνους καὶ τὰ πνεύματα ποὺ χρόνια τώρα ἐξασφάλιζαν ἀπὸ παντοειδεῖς παρανοήσεις καὶ τοὺς ἀναγνῶστες καὶ ἐμᾶς τοὺς οὐτιδανούς.

Στὸν κόσμο τὸν ἀμείλικτο ὅπου ό κηπουρὲς δὲν γίνεται ποτὲ ἐφοπλιστὴς κι οὔτε κὰν ὁ ἐφοπλιστὴς κηπουρὸς ἀλλὰ τραυματίζεται, καὶ μάλιστα σοβαρότατα, τί φυσικότερο καὶ τί νομοτελέστερο, ἀπὸ τὸ ξάφρισμα ἀκριβῶς τῆς γλώσσας.

Ἀλλὰ ὑπάρχει καὶ ἡ ἄποψη πὼς ὅλα αὐτὰ γίνονται γιὰ τὸ καλό μου. Νὰ σταματήσω νὰ ρεμβάζω καὶ νὰ στραφῶ λιγάκι στὰ πρακτικὰ μήπως καὶ κάνω τίποτε χρήσιμο. Ὑπόσχομαι λοιπὸν νὰ δείξω ἄμεμπτη διαγωγὴ μολονότι δὲν φαντάζομαι νὰ καρποφορήσει ἡ ἀπόφασή μου περισσότερο ἀπὸ ὁποιουδήτοτε ποὺ σὲ κάποια στιγμὴ ὀμνύει στὴν ἴδια μοιραία χαρά, χαμένος, ξαναπιαίνει. Ἐδῶ πάλι μὲ σώζει ἡ ὀξεία σκέφτομαι κυλώντας στὰ παλιά, ἡ ὀξεία τῆς λέξης μοιραία μὲ γλυτώνει ἀπὸ ἄλλη μιὰ σειρὰ στείρων διαλογισμῶν, μὲ παρηγορεῖ πὼς τὸ πρᾶγμα διόλου δὲν συμβαίνει μοιραῖα, ἄρα κάποια ἐλπίδα διαφυγῆς ὑπάρχει, μὲ άπαλλάσει ἐπίσης κι ἀπὸ τὶς συνήθεις ἀπονενοημένες προσφυγὲς στὴν φιλολογία γιὰ τὸ τί τάχατες ἐννοοῦσε ἐδῶ ὁ ποιητής.

KIPEPOS Banner
Ἄνοιγμα δεξιᾶς πλευρᾶς μόνο γιὰ ἐκτύπωση