Choose your font:
(The fonts must be already installed on your system in order for your browser to use them.) Chosen font: Palatino Linotype Browser type: CCBot/2.0 (https://commoncrawl.org/faq/) |
Learn accentuation in ten simple lessons
Table of Contents
- Lesson 1: What are accents and breathings?
- Lesson 2: Monosyllable words
- Lesson 3: The rough breathing
- Lesson 4: The grave accent
- Lesson 5: The three-syllable rule
- Lesson 6: Long in front of long, long in front of short syllable
- Lesson 7: The ultima of verbs
- Lesson 8: The penultima of verbs
- Lesson 9: The ultima of nouns
- Lesson 10: The penultima of nous
Μάθημα 7: Ἡ λήγουσα τῶν ρημάτων
Στὰ ἑπόμενα μαθήματα θὰ ἀσχοληθοῦμε λοιπὸν μὲ τὸ μῆκος τῶν διχρόνων φωνηέντων σὲ λήγουσα παραλήγουσα καὶ μὲ τὸν τόνο ποὺ παίρνει ἡ μακρὰ λήγουσα. Ἡ πρώτη περίπτωση ποὺ θὰ ἐξετάσουμε εἶναι ἡ λήγουσα τῶν ρημάτων.
Ὁ γενικὸς κανόνας εἶναι: ὅταν ἕνα ρῆμα τονίζεται στὴ λήγουσα παίρνει περισπωμένη:
| ἀγαπῶ | |
| ἀγαπᾶς | |
| ἀγαπᾶ | |
| ἀγαπᾶμε | (στὸ ἑπόμενο μάθημα) |
| ἀγαπᾶτε | (στὸ ἑπόμενο μάθημα) |
| ἀγαποῦν | |
| ποθῶ | |
| ποθεῖς | |
| ποθεῖ | |
| ποθοῦμε | (μακρὸν πρὸ βραχέος) |
| ποθεῖτε | (μακρὸν πρὸ βραχέος) |
| ποθοῦν | |
| νὰ δῶ | |
| νὰ δεῖς | |
| νὰ δεῖ | |
| νὰ δοῦμε | (μακρὸν πρὸ βραχέος) |
| νὰ δεῖτε | (μακρὸν πρὸ βραχέος) |
| νὰ δοῦν | |
| φοβοῦ | («φοβοῦ τοὺς Δαναοὺς καὶ δῶρα φέροντας») |
| θοῦ | («θοῦ Κύριε φυλακὴν τῷ στόματί μου») |
| εἰπεῖν | («φερ᾿ εἰπεῖν») |
Ὅπως βλέπουμε οἱ περιπτώσεις ὅπου ἕνα τῆμα τονίζεται στὴ λήγουσα περιορίζονται στὰ ρήματα τῆς δεύτερης συζυγίας, στὰ τρία πρόσωπα τοῦ ἑνικοῦ καὶ στὸ τρίτο πρόσωπο τοῦ πληθυντικοῦ. Καὶ σὲ ὁρισμένες προστακτικὲς ἢ σὲ ἀπαρέμφατα τῆς ἀρχαίας ἢ τῆς καθαρεύουσας ποὺ ἔχουν παραμείνει σὲ ἐκφράσεις.
Ἀσκήσεις
Ἄσκηση 1
Διαλέξτε τὶς λέξεις μὲ τὸν σωστὸ τόνο καὶ τὸ σωστὸ πνεῦμα. Ὅταν τελειώσετε κάντε κλὶκ στὸ κουμπὶ «Τελείωσα!». Ἂν θέλετε νὰ μάθετε ποιές λέξεις διαλέξατε λάθος, κάντε κλὶκ στὸ κουμπὶ «Δεῖξε λάθη!» καὶ οἱ λανθασμένες λέξεις θὰ ἐμφανισθοῦν σὲ κόκκινο χρῶμα (δὲν λειτουργεῖ σὲ ὅλους τοὺς ἱστοπλοηγούς). Γιὰ νὰ ξαναγίνουν μαῦρες ὅλες οἱ λέξεις κάντε κλὶκ στὸ «Κρύψε λάθη!».
[Οἱ παρακάτω φράσεις εἶναι τοῦ Καρκαβίτσα, ἀπὸ τὰ Λόγια τῆς πλώρης.]
| Τὸ μπάρκο εἶχε δυὸ τρόμπες· μιὰ στὴν πρύμη καὶ μιὰ στὴν πλώρη. Γιὰ νὰ , ἤθελαν ἀπὸ τρεῖς ἀνθρώπους καθεμιά. Στὴν ἀρχὴ δὲν ἄφηναν τὸν καπετάνιο νὰ μὲ τὶς τρόμπες. Δὲν ξέρω γιατί ἡ νύχτα ἀγριεύει τόσο τὸν ἄνθρωπο. Θηρίο γίνεται· χωρὶς νὰ θέλει ἀφρίζει· χωρὶς νὰ δίνει σῶμα στὸν κίνδυνο. Τὸν φαντάζεται ἄνθρωπο, δράκο καὶ γυρεύει νὰ μαζί του. Νομίζει πὼς τὸν ἔχει ἐμπρός του· πὼς τὸν ἁρπάζει ἀπὸ τὴ μέση καὶ τὸν χάμου. Γύρω στὸ σῶμα του νιώθει νὰ φυτρώνουν τόσες δυνάμεις, ποὺ πῶς δὲν τὶς ἤξερε πρίν. Καὶ τὸ ἄνοιγμα κάτω ἀπὸ τὸ ὄκιο ἔχασκε πάντα νὰ τὰ πέλαγα. — Δὲν πιά. Εἶχα ἕναν πόνο στὰ νεφρά· καθὼς ἔσκυφτα νὰ πατήσω τὴν τρόμπα, ἤθελα ἄλλον νὰ μὲ ἀπὸ πίσω γιὰ νὰ . — Ἕνα πανί! φωνάζω χωρὶς νὰ τίποτα. Μόλις σὰν χελιδονάκι ποὺ προμηνώντας τὴν ἄνοιξη, φαινόταν τὸ καράβι ἀσώματο μακριά. — Ρὲ Καληώρα, δὲν πιὰ τὴν ἔρμη! γυρίζει καὶ μοῦ λέει ὁ καπετάνιος· νά το, πλάκωσε· τί παιδεύεσαι ἄδικα; καὶ θέλει νὰ τὴν ξαραθυμίσει. Καὶ ἄλλοι ἂν μᾶς ἀπαντήσουν, ἔλεγα, ἔτσι θὰ μᾶς . χαθοῦν, δὲν βρίσκονται σ᾿ ὅλη τὴ γῆ! ... Ὄχι νὰ σταυρώσεις τὰ χέρια καὶ νὰ ! — Μὰ δὲ βλέπεις ποὺ χάσκει τὸ κύμα νὰ μᾶς ! — Ὣς ποὺ νὰ μὲ κεῖνο, τὸ ρουφάω γώ! ... Ὁ καπετὰν Μπισμάνης γύρευε νὰ μᾶς κεντήσει τὸ φιλότιμο. Ἀλλὰ ποιός μποροῦσε νὰ ; |
Ἄσκηση 2
[Συνέχεια.]
| Ἀπὸ στιγμὴ σὲ στιγμὴ ἐρχόταν τὸ κύμα καὶ μοῦ ἔδερνε τὸ πρόσωπο. Μὰ δὲν εἶχα δύναμη νὰ . Ἐγὼ τὰ κοίταζα καὶ γελοῦσα σκαστὰ καὶ τρανταχτὰ γέλια, βλέποντας νὰ τ᾿ ἀρρωστημένα κρέατά μου. Ὁ Μπαταριᾶς σὰν ἀρχίσω τοὺς σκοπούς μου, σπάει τὶς κόρδες τοῦ λαγούτου του κι ὁ Σουλεϊμάνης τὸ νάι του στὴ φωνή μου. Ἐγώ, ἂν σηκώσω μάτι στὰ ψηλὰ τὰ παραθύρια, ἀρνιέται κάθε γυναίκα τὸν ἄντρα της· κι ἂν σύρω τὸ χέρι στὴ μέση μου, τὸ αἷμα κάθε μάνας γέννα. Αὐτὰ καὶ ἄλλα ἤθελα νὰ τοὺς · ὁ καπετὰν Καρέλης μᾶς ρώτησε, ἂν ἤθελε κανεὶς νὰ στὴν Πόλη· δὲν ξέρω γιατί ἀνάτειλε στὸ νοῦ μου ἄξαφνα, πὼς ἡ τύχη ἐκεινῆς ἦταν νὰ · πὼς ὁ Θεὸς θέλησε νὰ μὴ παράωρα τὰ νιάτα της, νὰ μὴ μαυρίσει ἡ καρδούλα της, πρὶν ἀνοίξει σὰν τριαντάφυλλο στοῦ γάμου τὴ δροσιά· ἔστειλα γράμμα τῆς θειᾶς της ἀπὸ τὴν Πόλη καὶ τῆς ἔλεγα νὰ γιὰ τὸ γάμο καὶ πλακώνω. Οἱ σύντροφοί μου ἄρχισαν νὰ διηγῶνται τὸν κίνδυνό μας μὲ περιφρόνηση καὶ νὰ ὁ ἕνας τὸν ἄλλο γιὰ τὸ φόβο του. Ὁ καπετὰν Μπισμάνης, δὲν ἦταν ὥρα νὰ μπρός του καὶ νὰ μὴ μοῦ φωνάξει γελώντας. Ποιὸς λίγο ποιὸς πολύ, τὰ ἔχουν ὅλοι περάσει, ὅλοι τὰ ἔχουν . Καθένας φανταζότανε τὴ θεϊκὴ ὀργή, μαῦρο πουλὶ ν᾿ ἀπὸ ψηλὰ τὸ καράβι καὶ τέλος νὰ τοῦ ρίχνεται καὶ νὰ τὸ πετσοκόβει μὲ ἀσπλαχνιά. |
